Indie herdenking Marum

EEN MINDER BEKENDE HERDENKING: 15 AUGUSTUS 1945

Wat gebeurde er op 15 augustus 1945?

Toen Nederland op 5 mei 1945 werd bevrijd, was de oorlog voor de inwoners van Nederlands-Indië nog helemaal niet over. Zij zuchtten onverminderd onder de druk van de Japanse overheersing, die zo mogelijk nog wreder was dan die van de Duitse bezetters. Een groot deel van de Indische Nederlanders zat al jaren opgesloten in concentratiekampen en veel van de mannen moesten zware dwangarbeid verrichten, bijvoorbeeld aan de beruchte Birma Spoorlijn en de Pakan Baroe Spoorlijn op Sumatra. Alleen sommige Indische Nederlanders met Aziatisch bloed hoefden niet in kampen, maar ook zij hadden het zwaar te verduren onder de Japanners.

Atoombom op Hiroshima

Pas op 15 augustus 1945, nadat er atoombommen waren gegooid op Nagasaki en Hiroshima, capituleerde Japan en kwam er een einde aan de oorlog in Nederlands-Indië. Voor de Indische Nederlanders betekende dit echter nog niet dat er sprake was van een bevrijding. Twee dagen na de capitulatie van Japan verklaarde een invloedrijke groep Indonesiërs onder druk van hun jonge achterban Indonesië onafhankelijk van zowel Japan als Nederland. De daarop volgende onafhankelijkheidsoorlog ging met zeer veel geweld en moordpartijen gepaard. Indische Nederlanders waren hun leven niet meer zeker.

Republiek Indonesia

Uiteindelijk leidde deze oorlog op 27 december 1949 tot de onafhankelijkheid van Indonesië. Het gevolg hiervan was dat velen gedwongen werden te kiezen tussen Nederlander zijn of Indonesiër worden, in de praktijk een keuze tussen blijven of vertrekken. In de jaren na 1945 tot 1958 vertrokken zo'n 300.000 mensen noodgedwongen naar Nederland. Van hen waren velen nog nooit in Nederland geweest. Hun "roots" lagen in Indië. Ondanks hun dramatische oorlogsgeschiedenis, werd het deze mensen duidelijk gemaakt dat er voor hun trauma's en ervaringen geen plaats was in Nederland, dat net een eigen oorlog achter de rug had. Er was geen ruimte voor de verhalen over die verre Aziatische oorlog.

Verlies van have en goed

Het einde van de Tweede Wereldoorlog luidde voor deze groep mensen geen periode van herstel in, maar markeerde het voortschrijdende verlies van have en goed (bezittingen van Nederlanders werden genationaliseerd door Indonesië) en van status en geboorteland. Het enige dat overbleef voor deze Indische-Nederlanders was zich zonder protest en geluidloos aan te passen aan de cultuur en de manier van leven in het nieuwe land, hun moederland. De Indische arbeidsethos van extra hard werken heeft ertoe geleid dat de Indisch-Nederlandse gemeenschap onopgemerkt opging in de heersende cultuur en maatschappij.

Ingrijpende gebeurtenissen herdacht

Elk jaar op 15 augustus worden op diverse plekken in Nederland de ingrijpende gebeurtenissen van de Japanse overheersing en de daaropvolgende vrijheidsstrijd van Indonesië herdacht in gezelschap van familie en personen met een gedeelde Indische of Molukse achtergrond. In het Romaanse kerkje van Marum gebeurt dat sinds 2014.

Link: https://indieherdenking15augustus-marum.blogspot.com